بررسی خودآرایی از منظر آیات و روایات (بخش دوم)

خودآرائی در جامعه ارزشی یک امر نابهنجار به شمار می آید. 
 

بررسی خودآرایی وزینت از منظر روایات:

از آن روی که خودآرایی یک بحث جامعه شناسی و نیز روان شناختی است؛ فهم آن در تحلیل فراز و فرودهای ارزش های اجتماعی و اخلاقی بسیار مهم می باشد. در جامعه ای که خودنمایی به حد زیادی رشد کند و در کنار آن بی بند و باری اخلاقی درمیان زنان و مردان رواج پیدا کند، به طور حتم می تواند زمینه ساز نابودی ارزش ها و اخلاق در آن جامعه بود و آن را به راحتی پیش بینی کرد.
درتعالیم رسیده ازپیشوایان عظیم الشان اسلام توجه کاملی به مسئله (زینت وخودآرایی) شده واین مسئله باتمام بی اهمیت بودن ظاهر امر، نادیده گرفته نشده است تا آنجاکه برای بشرعموما و برای مومنین و مسلمین خصوصا راه وروشی صحیح واصولی دراین امرحیات روحی ومعنوی یا ذوقی، نشان داده شده است که در ادامه به برخی از این موارد که در روایات اهل بیت (علیهم السلام) آمده است، اشاره خواهد شد:

1 ـ موارد زینت

  در کافی از امام صادق (علیه السلام) آمده است که از محضر آن حضرت سؤال شد: آیا دو بازوی زن از موارد زینت است، جایی که  خداوند می فرماید: (ولایبدین زینتهنَّ إلاّ  لِبعولتهن)؟امام (علیه السلام) فرمود: آری، وپایین تراز مقنعه هم زینت است وپایین تر از خلخال ها نیز زینت است» .[1]
 

2 ـ زینت های آشکاروپنهان

امام صادق (علیه السّلام) فرمود : « مقصود از (الاّ ماظَهَرَ) در آیه 31 نور، آن زینت ظاهری است مانند سرمه یا انگشتر» .[2]
پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله): «اگرزن خود را برای شوهرش نمی آراست، بی گمان دردل اوجا نمی گرفت.»
تفاخر به داشته های ظاهری نمی تواند موجب ارزشمندی دائمی در نزد انسان های دیگر باشد. برخی بر این تصور هستند که هر چقدر این زینت های ظاهری آشکار باشد موجب توجه بیشتر افراد جامعه بدیشان خواهد شد، در حالیکه این موارد موقت و کوتاه است.

3 ـ خودآرایی مشروع

خودآرایی تازمانی که مشروع باشد وگناه واسراف درآن نباشد و در حد معقول باشد ناپسندشمرده نمی شود.
حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود: «بپوشید وزینت کنید (خودرا بیارائید) که خداوند زیباست و زیبایی را دوست می دارد (اما این زینت و خودآرایی) باید از راه حلال باشد».[3]
پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله) در روایتی می فرمایند: «خداوند زیباست وزیبائی را دوست می دارد، و دوست دارد (خشنود می شود اگر) اثر نعمت خود را بربنده اش ببیند (با برخورداری بجا و به موقع، از آن نعمت استفاده کند)، وخداوند دشمن می دارد اینکه کسی خود را به فقر وسختی افکند (و از نعمت های خدا استفاده شایسته نکند) یا تظاهر به فقرکند».[4]
در همین موضوع، امام علی (علیه السلام) می فرماید: «خودآرائی از اخلاق مؤمنین است».[5]
امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرماید: «سزاوار نیست که زن خودش را واگذارد، بلکه حتی اگر شده با آویختن گردنبندی خود را بیاراید».[6]
امام صادق (علیه السلام) به نقل ازپیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرماید: «برزن واجب است که خود را از بهترین عطرهایی که دارد برای شوهرش خوشبوکند، برای اوبهترین لباس ها را بپوشد و به بهترین صورت آرایش کند».[7]
 

4 ـ  خودآرایی نامشروع

پیامبر خدا فرمودند: «هر زنی که به خود عطر زند و از کنار عده ای [ مرد ] بگذرد، تا بویش به مشام آنها رسد، زناکار است».[8]
توجه به این مسائل می تواند هم امنیت را برای زنان و هم سلامت ذهنی را برای آن جوان و افرادی که در جامعه زیست می کنند، به همراه داشته باشد. عدم توجه به این مسئله امروز در غرب به عنوان یک بحران قابل مشاهده هست که زنان به علت نداشتن پوشش مناسب در حضور اجتماعی شان، مورد تعرض و تجاوز قرار گرفته اند.
 

5ـ رابطه خودآرایی با عفت

بدیهی است اگرعفت وحیای زن نابود یا کاسته شود، در خودآرایی و جلوه گری راه افراط و زیاده روی را خواهد پیمود و این عمل به خارج از خانه و ایجاد تحریک جنسی در جامعه کشیده خواهد شد که ازعواقب خطرناک آن انحطاط وسقوط مقام معشوق ومحبوب بودن زن و فروریختن بنیان خانواده یا ایجاد وشکاف میان آنها می باشد.
همان طور که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: « خَیرُ نِسائِکُم العَفیفةُ الغَلِمَةُ عَفیفَةً فی فَرجِها غَلِمَةُ عَلی زَوجِها».  «از میان زنان شما کسی بهتر است که عفیف وراغب است؛برای بیگانگان عفت می ورزدوبه شوهرش رغبت نشان می دهد».[9]
 

سخن پایانی

همان طور که بیان شد درآیات متعددی از قرآن در مقام تنبه زنان به زینت وخودآرایی پرداخته شده است استفاده مناسب از زینت وترغیب مردم به آن ارزشمند است، زیرا زینت به خدا نسبت داده شده است وخودآرایی معقول ومشروع برخلاف اسلام نیست. به علاوه آنچه از روایات نیز در این خصوص حاصل می گردد همان پیام آیات را خاطر نشان می کند و دلیل پوشیده بودن و عدم اظهار زینت را در برابر نامحرم به طور کامل بیان می دارد.

   
1.  صبورارودبادی، احمد، آئین بهزیستی اسلام ، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، هفتم، 1374 .
2 . صالحی، هاشم، نهج الفصاحه، ابراهیم احمدی نیا، قم: گلستان ادب، سوم، 1386.
3 .  صلواتی زاده، مسعود، زیباترین هدیه، تهران: سبط نبی، سوم، بی تا.
4 . عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر، بیست وششم، 1382.
5. فیض کاشانی، محمد، تفسیر صافی، جمعی از فضلا بانظارت عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم: نوید اسلام، دوم ، 1386.
6 . محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، مترجم: حمیدرضا شیخی، قم: انتشارات قرآن و حدیث، هفتم، 1385 .
 7 . معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، به اهتمام عزیزاله علی زاده ـ محمود نامنی، تهران: نامن، دوم، 1386 .
8.  مدّرسی، محمدتقی، تفسیر هدایت، پرویز اتابکی، مشهد: آستان قدس رضوی، دوم 1378 .
9. مطهری، مرتضی، مسئله حجاب، تهران: انتشارات صدرا، چاپ هفتاد ویکم، 1386 .
10 . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه تهران: دارالکتب الاسلامیه، سی وسوم، 1386 .

 

بیشتر بخوانید:
بررسی خودآرایی از منظر آیات و روایات (بخش اول)
پیامدهای بی رویه استفاده از لوازم آرایش
مدگرایی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن
مدگرایی و انحراف اعتقادی و اخلاقی
پیامدهای منفی روحی و روانی مدگرایی چیست؟